|
Ardahan'a Kızılbaşlar'ın yönelmeleri Osman'lı padişahı Yavuz Sultan Selim'in (Taht yılları 1512-1520'dir. Sultan Selim'e " kötü" anlamına gelen "Yavuz" ünvanı verilmiştir; yavuz daha sonra yiğit, gözü pek anlamını kazanmıştır.) Safaviler'in sultanı Şah İsmail ile mücadelesi sırasında Anadolu'da gerçekleştirdiği büyük Kızılbaş kıyımı ile başlamıştır! Osmanlı'nın ve Yavuz Sultan Selim'in, katliamından sürgününden kaçan Kızılbaşlar arasında Antep, Maraş, Erzincan, Çorum Kızılbaşları da vardır. İşte Ardahan'a gelen ilk yoğun Kızılbaş kitlesini Yavuz katliamından kurtulup Ardahan'ın Damal ve Hanak dağlarına ve ormanlarına sığınan Kızılbaşlar-Aleviler oluşturmaktadır. Yani Damal Kaymakamlığı'nın resmi internet sitesinde ve kimi sitelerde yazıldığı gibi Ardahan ve Damal Alevileri gönüllü olarak gelen Dulkadir Alevilerinden değil; sürgün gelen, Osmanlı'nın katliamından kaçan Alevilerdir; dolayısıyla Damal Kaymakamlığ'nın resmi internet siitesinde ve kimi sitelerdeverilen bilgi yanlıştır, yalandır! Osmanlı katliamından kurtulmak için Damal'a ve Hanak'a gelen Alevilerin ezici çoğunluğu Oğuz Türkmenlerindendir; 800-1000 yıllarında Müslüman Arap ordularının Orta Asya'daki Türk katliamlarından kaçıp Horosan-İran'a, ordan kısmen Kuzey Irak'a, Kuzey Irak'tan Maraş-Antep-Erzincan'a bu bölgelerden de Ardahan'a gelmişlerdir. Bu Kızılbaş Aleviler (Dadalı-Dedeli Türkmenleri) Selçuklulara (1240 Babai Ayaklanması...) ve Osmanlılara ( Şah İSmail'in yanında yer alma...) karşı ayaklanmalara katılmışlardır. Daha sonra 1600'lerde ( Kuyucu Murat'ın katliamlarından ve müftülerin karalamarından kurtulmak için) Diyarbakır ( Hamdullah Efendinin fetvaları vs.) ve Amasya bölgelerinden, 1800'lerde Ege'den Osmanlı'nın katliamından ve zorla yerleşik yaşama geçirme girşiminden kurtulmak için Kızılbaşların bir bölümü gene dağlık ve ormanlık olana Damal'ın tümüne, Hanak'ın kimi köylerine (Gundi ve Gülistanlılar 1800-1900'lerde Osmanlı'nın Dersim katliamından kaçarak) Göle'nin dört köyüne Ardahan'ın bir iki merkez köyüne sığınır.
|
